Overige (cyrillische) talen

In de Sovjet-Unie werden naast de hierboven genoemde USSR- en/of GOS-talen meer dan 100 verschillende talen gesproken en geschreven. Het zou te ver gaan al deze talen hier uitvoerig te bespreken. Daarom is voor deze website een selectie gemaakt van de voornaamste talen die vandaag de dag in de voormalige Sovjetrepublieken worden gebruikt.

Maar ook binnen het huidige Rusland, de vroegere Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek, worden tientallen talen gebruikt die soms naast het Russisch de status van officiële taal hebben, zoals bijvoorbeeld het Tataars, Kalmuks, Tsjetsjeens, Ossetisch, Basjkiers, Mordwiens,etc.. In een deelrepubliek als Dagestan bijvoorbeeld bestaan naast het Russisch als officiële taal zelfs nog tal van andere talen van de verschillende volkeren van Dagestan die net zoals het Russisch dezelfde officiële status hebben.

Na het uiteenvallen van de voormalige Sovjet-Unie is de situatie vanuit taalkundig oogpunt er niet bepaald gemakkelijker op geworden. Het Russisch was één van de bindende factoren binnen de Unie en de meesten beheersten het goed, althans in voldoende mate om de interetnische communicatie vlot te laten verlopen. Dit was ook noodzakelijk voor de interne politieke en economische aangelegenheden van het immense land. De nationale economie was onderling erg verweven. (Machine-)onderdelen werden in verschillende delen van het land geproduceerd en vanuit alle uithoeken van het land naar de desbetreffende fabriek vervoerd om daar in elkaar gezet te worden. Maar ook instituties als het leger of de Komsomol waren middelen om mensen al dan niet gedwongen samen te brengen. Dat ging relatief eenvoudig, omdat er één gemeenschappelijke factor was, namelijk het Russisch. Het kwam voor dat mensen uit Moldavië, Tadzjikistan, Kaliningrad op bijvoorbeeld Kamtsjatka in dezelfde militaire eenheid dienden of als vrijwilliger aan dezelfde Siberische weg of spoorlijn werkten. Zelfs interetnische huwelijken tussen verschillende bevolkingsgroepen werden van overheidswege aangemoedigd om de samenhang binnen het land te versterken.

Achter dit beleid ging een heel goed doordachte strategie schuil. Stalin bijvoorbeeld (zelf overigens half Georgiër, half Ossetiër) kende als geen ander het belang van een goede afloop van het nationaliteitenvraagstuk. Hij en velen met hem beseften maar al te goed dat als dit vraagstuk niet grondig werd aangepakt de Sovjet-Unie gedoemd was te mislukken. Instituties als de Communistische Partij, de Komsomol, het leger e.a. waren naast het Russisch een gemeenschappelijk bindmiddel om de boel bij elkaar te houden. Om de tientallen verschillende etniciteiten toch de indruk te geven dat ze hun eigen cultuur en identiteit mochten behouden, hadden de desbetreffende talen vaak de status van officiële taal naast het Russisch. Zo gebeurde het dat mensen thuis bijvoorbeeld Tsjetsjeens spraken, maar daarnaast goed tot zeer goed Russisch beheersten. Tweetaligheid en zelfs drietaligheid was geen vreemd verschijnsel. Zo spraken mensen uit Nagorno-Karabach vaak Armeens, Azeri en als klap op de vuurpijl ook nog Russisch (drie totaal verschillende talen!). Ook scholen leverden een belangrijke bijdrage aan deze meertaligheid. Zo was het zeer gebruikelijk als Let, Oezbeek of Kirgiziër een Russischtalige school te bezoeken waar naast lessen in de moedertaal (taal en literatuur) de overige vakken werden onderwezen in het Russisch. Zo vormden ook scholen als institutie een belangrijke schakel binnen het saamhorigheidsgevoel van dit ooit grootste land op aarde.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw ontstaan geleidelijk aan steeds meer scheuren in dit stelsel. Net zoals zijn voorgangers zag Gorbatsjov het belang in van het nationaliteitenvraagstuk. Voor het behoud van het land probeerde hij de Sovjet-Unie economisch te hervormen en meer autonomie te geven aan de verschillende republieken. Maar het was te laat. Mede gevoed door de slechte economische situatie als gevolg van de astronomische uitgaven aan de wapenwedloop en het ruimtevaartprogramma en de zich steeds heftiger manifesterende nationalistische gevoelens werd de roep om onafhankelijkheid steeds luider. Uiteindelijk leidde dit tot de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991.

Niet alleen vanuit geopolitiek, maar ook vanuit taalkundig oogpunt was er sprake van een compleet nieuwe situatie. Waar het Russisch vroeger binnen de hele Unie de voertaal was, kwam het Russisch in de verschillende voormalige Sovjetrepublieken steeds verder in de verdrukking. In de ene republiek meer dan in de andere. In Kazakstan en Kirgizië bijvoorbeeld heeft het Russisch, naast het Kazaks en Kirgizisch nog steeds de status van officiële landstaal, maar in de Baltische landen is het Russisch als officiële landstaal vervangen door het Ests, Lets en Litouws. Dit ondanks de grote Russische minderheden in die landen.

Maar ook voor de handels- en politieke betrekkingen met deze landen heeft deze veranderde situatie grote consequenties. Dat dit ook zo z'n weerslag heeft op vertalen moge duidelijk zijn. Volstond vroeger één telefoontje in het Russisch naar Moskou, moet je tegenwoordig overleg voeren met Riga, Minsk, Jerevan, Almaty, Bakoe, Doesjanbe, of Asjchabad. Terwijl officiële stukken vóór 1991 tweetalig of uitsluitend in het Russisch waren, worden ze vandaag de dag vaak opgesteld in de officiële landstaal. Zo hebben wij de laatste jaren vaak mogen bemiddelen bij het (veelal beëdigd) vertalen van notariële en ministeriële stukken uit Kazakstan, Tadzjikistan, Oezbekistan, Azerbeidzjan, Turkmenistan, e.a..
 
Wij hebben ons in al die jaren gespecialiseerd in het Russisch en dan meer specifiek in vertalingen op juridisch gebied, maar door bijkomende omstandigheden zoals klantvriendelijkheid bieden we naast het Russisch ook andere talen aan. Dit is mogelijk door uitsluitend samen te werken met professionele vertalers, native speakers, met een gedegen (ver)taalopleiding die hun sporen in de vertaalwereld hebben verdiend.

Zoals uit alles op deze site blijkt of toch zou moeten blijken, is het binnen ons bureau hoofdzakelijk Russisch wat de klok slaat. Dat neemt niet weg dat wij er in voorkomende gevallen alles aan zullen doen u van dienst te zijn bij het vinden van een passende oplossing voor vertalingen van teksten anders dan in combinatie met het Russisch. Zo leveren wij al jaren vertalingen aan verschillende bedrijven voor de meer gangbare talen als het Engels, Frans, Duits, Spaans, e.a..
 
 
 
http://www.novosite.nl/aff1.php?id=77050